۱۶ دلیل عقب افتادن پریود

پریود نامتناوب و تأخیر در قاعدگی می‌تواند برای بسیاری از زنان یک تجربه ناخوشایند باشد. این موضوع ممکن است از عوامل گوناگونی از جمله بارداری، تغییرات وزن، نارسایی هورمونی، و حتی ورود به دوره یائسگی ناشی شود. هرکدام از این عوامل می‌توانند به نحوی در چرخه قاعدگی تأثیر بگذارند و باعث تأخیر یا نامنظم شدن پریود شوند. میانگین طول یک دوره قاعدگی حدوداً 28 روز است، اما ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد و تا 38 روز هم ممکن است طول بکشد. اگر چرخه شما بیش از این مدت طول بکشد یا بی‌قاعده باشد، ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشید. در این مقاله، به بررسی چند دلیل رایج که ممکن است باعث تأخیر در دوره‌های قاعدگی شما شود، پرداخته خواهد شد.

استرس

استرس و فشارهای زیاد می‌توانند بر تولید هورمون‌ها در بدن اثرگذار باشند، به ویژه بر هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) که نقش مهمی در تنظیم چرخه قاعدگی و تخمک‌گذاری دارد. استرس فیزیکی و روانی می‌تواند باعث تأخیر در پریود شود، اما باید توجه داشت که این استرس باید به میزان قابل توجه و طولانی مدت باشد تا بتواند چرخه قاعدگی را مختل کند. از دست دادن یک دوره قاعدگی در شرایط استرس زا ممکن است رخ دهد و به طور عمومی نیز غیر عادی به حساب نمی‌آید. اما، اگر تحت استرس مداوم قرار دارید و چندین دوره از دست داده‌اید، ممکن است نیاز به مشاوره پزشکی داشته باشید. پزشک شما ممکن است پس از بررسی وضعیت شما و عدم وجود دلایل پزشکی دیگر، به شما مشاوره‌های لازم برای مقابله با استرس و فشارهایتان ارائه کند. زمانی که سطح استرس شما کاهش یابد، ممکن است چند ماه یا بیشتر طول بکشد تا چرخه قاعدگی شما به نظم بازگردد.

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) دچار عدم تعادل هورمونی می‌شوند که ممکن است باعث تأخیر یا نامنظم شدن قاعدگی شود. این سندرم ممکن است علائم دیگری همچون افزایش وزن یا مشکلات کاهش وزن، ناباروری، آکنه، ریزش یا نازک شدن مو، و رشد مو در صورت یا بدن نیز داشته باشد.

پرداختن به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) اهمیت زیادی دارد زیرا می‌تواند به مشکلات جدی مانند ناباروری و مشکلات سلامتی دیگر منجر شود. پزشک شما ممکن است برای تشخیص PCOS از آزمایش‌های خونی و سونوگرافی استفاده کند و سپس درمان مناسب را توصیه کند. این شامل تغییرات در سبک زندگی، مثل تغذیه سالم و ورزش منظم، استفاده از داروهای هورمونی، و در مواردی نیاز به درمان‌های جراحی برای مدیریت عوارض جدی PCOS می‌شود. بنابراین، همکاری با پزشک خود و پیگیری درمان‌های توصیه شده می‌تواند به بهبود وضعیت شما کمک کند.

چاقی

چاقی می‌تواند بر تنظیم هورمون‌های استروژن و پروژسترون تأثیر گذار باشد و باعث نامنظم شدن چرخه قاعدگی شود. این مشکل ممکن است منجر به مشکلات باروری نیز شود. اما کاهش وزن می‌تواند به بهبود تنظیم چرخه قاعدگی و بهبود شرایط برای زنان چاق کمک کند. چاقی، علاوه بر تأثیراتش بر تنظیم هورمون‌های استروژن و پروژسترون، می‌تواند به عوارض دیگری نیز منجر شود. افزایش وزن می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت نوع 2، بیماری‌های مفصلی، و برخی از انواع سرطان‌ها را افزایش دهد. همچنین، چاقی ممکن است به تنفس ناهنجار، مشکلات جلوگیری از خواب، و اختلالات روانی و اجتماعی منجر شود. بنابراین، کاهش وزن و حفظ وزن سالم می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن کمک کند. این شامل تغییرات در رژیم غذایی به منظور مصرف مواد غذایی سالم و کنترل سایز قسمت‌های پر کالری، افزایش فعالیت ورزشی، و مشاوره با پزشک یا متخصص تغذیه برای رسیدن به وزن سالم و حفظ آن می‌شود.

وزن کم بدن

وزن کم بدن نیز می‌تواند تأثیرات جدی بر چرخه قاعدگی داشته باشد. کمبود وزن شدید می‌تواند با تولید ناکافی هورمون‌ها و نقص تأمین مواد غذایی مورد نیاز برای بدن، منجر به نامنظم شدن چرخه قاعدگی شود. زنانی که دچار بی‌اشتهایی یا مصرف کم‌کالری هستند، یا بیش از حد ورزش می‌کنند ممکن است دچار آمنوره یا  عدم پریود شدن، شوند. به طور کلی، افزایش وزن می‌تواند به بازگشت به چرخه قاعدگی منظم کمک کند.

تغییرات سریع وزن نیز ممکن است به دلیل عواملی مانند بیماری، مصرف داروها، یا تغییرات در رژیم غذایی، باعث اختلال در تولید یا ترشح هورمون‌ها شود و منجر به نامنظم شدن چرخه قاعدگی شود. بنابراین، حفظ وزن سالم و انجام تغییرات در رژیم غذایی و ورزشی با مشورت پزشک می‌تواند کمک کننده باشد.

نارسایی اولیه تخمدان

نارسایی اولیه تخمدان (POI) زمانی اتفاق می‌افتد که عملکرد طبیعی تخمدان‌ها قبل از سن ۴۰ سالگی متوقف می‌شود. این موضوع معمولاً با کاهش تعداد و عملکرد فولیکول‌ها، کیسه‌های کوچکی که در داخل تخمدان‌ها قرار دارند و نقش مهمی در رشد و بلوغ تخمک‌ها دارند، مرتبط است. با اینکه دلیل دقیق این اختلال هنوز مشخص نیست، اما معتقدیم که ممکن است به کاهش تعداد فولیکول‌های فعال در افراد مبتلا به POI باشد.

بیماری‌های مزمن

بیماری‌های مزمن می‌توانند بر چرخه قاعدگی تأثیرگذار باشند و شامل مواردی نظیر تومورهای هیپوفیز، بیماری‌های غده فوق کلیوی، کیست‌های تخمدان، اختلالات عملکرد کبد، و دیابت می‌شوند. همچنین، شرایط خاصی که از بدو تولد وجود دارند، از جمله سندرم ترنر و عدم حساسیت به آندروژن، می‌توانند به مشکلات در چرخه قاعدگی و باروری منجر شوند. این شرایط مادرزادی اغلب با آمنوره، یا عدم حضور قاعدگی، همراه هستند. این بیماری‌های مزمن می‌توانند از طریق تأثیر بر هورمون‌ها، تنظیم ناپذیری چرخه قاعدگی، و افزایش یا کاهش وزن، به مشکلاتی مانند نامنظم بودن دوره قاعدگی و ناباروری منجر شوند. این امر برای زنانی که قصد دارند بچه داشته باشند، می‌تواند چالش‌برانگیز باشد و نیاز به مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان مناسب دارد.

بیماری‌های حاد

بیماری‌های حاد مانند ذات الریه، حمله قلبی، نارسایی کلیه یا مننژیت می‌توانند به صورت ناگهانی به کاهش وزن سریع، کمبود تغذیه یا اختلال در عملکرد هورمون منجر شوند. این وضعیت‌ها می‌توانند تأثیری جدی بر سلامتی زنان داشته باشند و ممکن است منجر به عدم تنظیم قاعدگی یا از دست رفتن آن شوند. همچنین، این بیماری‌ها می‌توانند بر باروری تأثیرگذار باشند و نیاز به درمان فوری دارند تا مشکلات بیشتری ایجاد نشود.

ورزش شدید

ورزش شدید می‌تواند به تغییراتی در سطوح هورمون‌های هیپوفیز و تیروئید منجر شود که ممکن است بر تخمک‌گذاری و دوره قاعدگی تأثیر بگذارد. انجام ورزش به طور متعادل و منظم معمولاً بر چرخه قاعدگی تأثیری ندارد، اما ورزش شدید و بیش از حد ممکن است تغییرات هورمونی را به همراه داشته باشد.

اگر تصمیم دارید ورزش شدیدی انجام دهید که ممکن است مفید باشد با یک پزشک یا متخصص ورزشی مشورت کنید. آنها می‌توانند شما را در انتخاب رژیم غذایی مناسب و طرح تمرین مناسب کمک کنند تا بدن شما بتواند بهتر به نیازهای فیزیکی پاسخ دهد. این شامل بهینه‌سازی رژیم غذایی با مصرف مواد غذایی مغذی، آموزش تکنیک‌های کششی برای کاهش استرس فیزیکی، و انجام آزمایش‌های خونی برای بررسی عواملی مانند کمبود آهن یا ویتامین، عدم تعادل هورمونی و سطوح مناسب آب در بدن است.

دارو

تعدادی از داروها می‌توانند تأثیراتی بر چرخه قاعدگی داشته باشند، از جمله داروهای ضدافسردگی، داروهای ضدروان‌پریشی، داروهای تیروئید، داروهای ضدتشنج، و برخی از داروهای شیمی درمانی. استفاده از این داروها ممکن است باعث غیبت یا تاخیر در پریود شود و برای برخی از افراد، این مسئله می‌تواند از مشکلاتی برای مدت طولانی تبدیل شود. در صورت مصرف هر یک از این داروها، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید و هر گونه تغییر در چرخه قاعدگی را با او در میان بگذارید.

IUD رحمی

استفاده از IUD (دستگاه جلوگیری از بارداری) ممکن است با ریسک کمی حاملگی خارج از رحم همراه باشد. اگر در افرادی که از IUD استفاده می‌کنند، قاعدگی تاخیری رخ دهد، ممکن است این نشانه‌ای از حاملگی خارج از رحم باشد که یک وضعیت خطرناک است.

حاملگی خارج از رحم زمانی اتفاق می‌افتد که جنین در خارج از دیواره رحم لانه‌گزینی می‌کند. اگر تست بارداری مثبت بوده و از IUD استفاده می‌کنید، باید بلافاصله به پزشک خود مراجعه کنید.

علائم حاملگی خارج از رحم شامل گرفتگی در ناحیه تحتانی شکم، درد در شانه، ضعف یا سرگیجه، تهوع و حساسیت پستان می‌شود. برخی از زنان ممکن است هنگام حاملگی خارج از رحم دچار قاعدگی نشوند، در حالی که برخی دیگر ممکن است خونریزی واژینال یا لکه‌بینی داشته باشند.

عوامل دیگری که با حاملگی خارج از رحم مرتبط هستند، شامل سابقه بارداری خارج از رحم، بیماری‌های التهابی لگن، مصرف قرص‌های ضدبارداری فقط حاوی پروژسترون، سابقه عفونت‌های مقاربتی، سابقه ناباروری، لقاح آزمایشگاهی و سیگار کشیدن وجود دارد. حاملگی خارج از رحم یک وضعیت تهدیدکننده‌ی زندگی است، پس در صورتی که قاعدگی خود را از دست دادید و مشکوک به این موضوع هستید، به پزشک خود مراجعه کنید.

پیش از یائسگی

پیش از یائسگی به دوره‌ای اشاره دارد که قبل از ورود به یائسگی، انتقال بین دوره باروری و دوره غیر باروری را تجربه می‌کنید. در این مدت، قاعدگی‌های شما ممکن است در موارد مختلفی نظیر سبک‌تر، سنگین‌تر، مکررتر یا کمتر نسبت به قبل باشند. در بیشتر موارد، تغییراتی که در قاعدگی‌های شما رخ می‌دهند، با آنچه که به آن عادت داشته‌اید، متفاوت خواهند بود. یائسگی زمانی رخ می‌دهد که به مرحله‌ای از زندگی خود می‌رسید که دیگر تخمک‌گذاری یا قاعدگی را تجربه نخواهید کرد. متوسط سن ورود به یائسگی حدود ۵۱ سال است.

داروهای ضد بارداری

استفاده از داروهای ضد بارداری هورمونی مثل Depo-Provera، MiniPill که فقط شامل پروژسترون است، Mirena IUD و Nexplanon می‌تواند بر چرخه قاعدگی شما تأثیر بگذارد. این داروهای ضد بارداری ممکن است باعث پریودهای سنگین، سبک یا آمنوره شوند. استفاده از داروهای ضد بارداری ممکن است باعث تغییرات در دوره‌های قاعدگی شما شود، اما عواملی مانند استرس، رژیم غذایی و تغییرات وزن همچنان ممکن است بر تنظیم چرخه قاعدگی شما تأثیر بگذارند. همچنین، حین استفاده از داروهای ضد بارداری، ممکن است تجربه الیگومنوره (خونریزی نادر یا غیرطبیعی خفیف) کنید.

مشکلات تیروئیدی

مشکلات در تیروئید به معنای داشتن سطوح بسیار بالا یا پایین هورمون تیروئید است. هورمون تیروئید نقش مهمی در تنظیم فعالیت‌های بدن دارد، از جمله تنظیم چرخه قاعدگی. وقتی که سطح مناسبی از این هورمون در بدن حفظ نمی‌شود، ممکن است به مشکلاتی مانند پریودهای نامنظم روبرو شوید. افرادی که دچار مشکلات تیروئیدی هستند ممکن است به طور کلی قاعدگی خود را از دست دهند، و این ممکن است به مدت چند ماه یا بیشتر ادامه یابد. در نتیجه، تنظیم سطح هورمون تیروئید از اهمیت بالایی برخوردار است و درمان و مراقبت منظم توسط پزشک تیروئیدولوژیست یا متخصص زنانه می‌تواند کمک کننده باشد تا مشکلات قاعدگی بهبود یابد.

بهم خوردن ساعت بدن

تغییر در برنامه زندگی ممکن است ساعت بدن شما را به هم بریزد. اگر شیفت کاری شما به طور مداوم از روز به شب یا برعکس تغییر می‌کند، یا اگر برنامه شما نامنظم است، دوره قاعدگی شما ممکن است نامنظم شود. این تغییرات در برنامه زندگی شما نباید باعث از دست دادن کامل دوره قاعدگی شما شود، اما ممکن است باعث شود که پریود شما زودتر یا دیرتر از معمول شروع شود. همچنین، در صورت تجربه جت لگ، ممکن است چرخه قاعدگی شما نیز چند روزی دیر یا زودتر از معمول تغییر کند.

چرخه قاعدگی

چرخه قاعدگی زنان ممکن است به شدت متفاوت باشد، به ویژه در صورتی که زنان تازه وارد دوره پریودی خود شده باشند یا بعد از مدتی از پریودی محروم بوده و دوباره آن را تجربه کنند.

زنان جوانی که تازه پریود شده‌اند، ممکن است ماه‌ها طول بکشد تا یک الگوی منظم در چرخه قاعدگی‌شان برقرار شود. و همچنین، زنانی که به دلیل استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری، درمان‌های هورمونی یا بیماری‌هایی مانند PCOS پریود نشده‌اند، ممکن است بلافاصله به دوره‌های منظم و ماهانه نرسند و برخی نامنظمی‌ها تجربه کنند.

شیردهی

هنگام شیردهی، ممکن است دوره‌های سبک، نادر یا حتی آمنوره (عدم داشتن پریود) داشته باشید، به ویژه اگر شیردهی کلی یا اکثر کالری‌های مورد نیاز کودک را تامین کند.

بسیاری از زنان معتقدند که شیردهی می‌تواند به عنوان یک روش پیشگیری از بارداری مؤثر باشد. اما این روش تنها به میزان محدودی از بارداری جلوگیری می‌کند و کاملاً موثر نیست. حتی اگر در دوران شیردهی پریود نشوید، هنوز هم احتمال بارداری وجود دارد. اگر برای بارداری مجدد آماده نیستید، بهتر است از یک روش ضدبارداری پشتیبانی کنید.

جمع‌بندی

درصورت دیررس بودن قاعدگی، این ممکن است به دلایل مختلفی باشد که معمولاً با تغییرات در بدن و عدم تعادل هورمونی مرتبط است، از جمله استرس، بیماری‌های خاص یا مصرف داروها. اغلب این دلایل برای نگرانی نیستند، اما اگر شما بیش از یک دوره را به طور کامل از دست داده‌اید، این موضوع نیاز به ارزیابی و درمان دارد. از اینرو، مشاوره با پزشک می‌تواند برای تشخیص و درمان صحیح این مسائل بسیار حیاتی باشد.